Меню раздела
|
Главная : Обучающимся : Дистанционное обучение : Беларуская мова і літаратура : 9 клас
9 клас
ЗАДАННІ (комплексная работа) першага этапу рэспубліканскай алімпіяды па вучэбных прадметах “Беларуская мова” і “Беларуская літаратура” 1. Перакладзіце прапанаваныя назоўнікі на беларускую мову. Укажыце, якімі гукамі адрозніваюцца беларускія словы і іх рускамоўныя адпаведнікі: Слова па-руску | Слова па-беларуску | Якімі гукамі адрозніваюцца | лампа | | | медь | | | шёлк | | | орех | | | пробег | | | жёлудь | | | шея | | | | 2. Беларускі пісьменнік і мовавед Уладзімір Дубоўка ў артыкуле “Некаторыя прыватныя выпадкі мілагучнасці нашае мовы”(1927) прапанаваў удакладніць ужыванне прыстаўнога в у пачатку слоў. У прыватнасці, У. Дубоўка сфармуляваў правіла ўжывання прыстаўнога в перад ненаціскным а. Сваё правіла пісьменнік праілюстраваў прыкладамі: вялікія вазёры, на вялікіх азёрах; ночкаю васенняю, спраўляў асяніны. Паспрабуйце і вы сфармуляваць прыдуманае У. Дубоўкам правіла. _____________________________________________________________________ | 3. Укажыце фразеалагізмы з кампанентам ру́кі, якія маюць наступнае значэнне: Значэнне фразеалагізма | Фразеалагізм | ‘хто-небудзь вельмі ўмелы і здольны ў сваёй справе чалавек’ | | ‘адчуваць, перажываць вялікае задавальненне ад поспеху ў якой-небудзь справе’ | | ‘адной асобе (прадаваць, адпускаць, даваць і пад.)’ | | ‘няма часу, магчымасці заняцца чым-небудзь, кім-небудзь’ | | ‘адмаўляцца ад удзелу ў чым-небудзь, ухіляцца ад адказнасці’ | | | 4. Устаўце ў табліцу патрэбныя формы назоўніка Форма адзіночнага ліку Н. скл. | Памяншаль-ная форма | Форма, якая спалучаецца з лічэбнікамі 2, 3, 4 | Форма множнага ліку | Н. скл. | Р. скл. | поле | | | | | | стрэшка | | | | | | дны | | | | | | коні | | | | | | шчок | | 5. З кожнай пары выберыце прыслоўе і зрабіце яго словаўтваральны разбор: 1) затое – наяве; _____________________________________________________ 2) удвух – двума; _____________________________________________________ 3) хіжа – нябожа; ____________________________________________________ 4) як-небудзь – якісьці; ________________________________________________ 5) ледзь-ледзь– такі-сякі; ______________________________________________ 6) засолка – задужа; __________________________________________________ 7) зухавата – шклавата; _______________________________________________ | 6. У папулярнай сацыяльнай сетцы існуе суполка Літ.бел. (“Літары па-беларуску”), на старонцы якой штодня з’яўляюцца фотаздымкі, падпісаныя афарыстычнымі выслоўямі. У пададзеных ніжэй выслоўях абазначце выказнікі і вызначце іх від: Сказ | Выказнік | Від выказніка | Твае думкі паступова становяцца тваім жыццём. | | | І хай халодным вечарам для вас знойдуцца цёплыя словы. | | | Чалавека нельга забыць. | | | Вечны толькі свет мары. | | | Жыццё навучыць смяяцца скрозь слёзы. | | | | 7. Устаўце прапушчаныя назоўнікі ў фрагмент верша Людмілы Рублеўскай. Звярніце ўвагу на змешчаныя ў даведцы значэнне і характарыстыку прапушчаных слоў. Першы снег над 1)_______________, І мерзнуць званы на званіцы; І ў маленькі 2)_____________ з'язджаецца шляхта на баль. І глядзяць з-пад рукі на паненак здаля 3)_______________ – 4)____________ мясцовы, загадкавы, просты, як белы 5)____________. Даведка: 1) (устарэлае) ‘пасёлак гарадскога тыпу’ – у форме Т.скл.; 2) ‘зямельнае ўладанне памешчыка’; 3) ‘маладая замужняя жанчына’ – у форме мн. ліку; 4) (зборны) ‘людзі, група людзей, з’яднаных супольнасцю жыцця’; 5) ‘лёгкая баваўняная або з набіўным малюнкам тканіна’. | - Рэмінісцэнцыяйу літаратуразнаўстве называецца наўмыснае ці міжвольнае
- ўзнаўленне пісьменнікам (найчасцей паэтам) вобразаў, асобных выказванняў ці рытміка-сінтаксічных канструкцый іншых аўтараў.
Знайдзіце рэмінісцэнцыі з беларускай літаратуры ў наступных паэтычных фрагментах сучасных літаратараў. Укажыце творы, якія паслужылі асновай для рэмінісцэнцый, і іх аўтараў. Фрагмент з рэмінісцэнцыяй | Твор – крыніца рэмінісцэнцыі | Аўтар | …У якім Беларусь, за якою ішоў, Як да песні, якую пяе Белавежа, На святлынь наваградскіх зажураных вежаў, На шум рэк, што змывалі варожую кроў (В. Шніп). | | | І птушкі, і звяры глядзяць свае віры… але прыемна, што б там ні казалі, заснуўшы на баку, прачнуцца ў цягніку… (А. Хадановіч). | | | А хто гэта там ідзе, па вушы ў глыбокай багне… (А. Хадановіч). | | | |
|
Версия для слабовидящих
Автоматический переводчик
Счетчик посещений
|