Главная : Обучающимся : Дистанционное обучение : Беларуская мова і літаратура : 8 клас
8 клас
Комплексная работа для правядзення алімпіяды па вучэбных прадметах “Беларуская мова”, “Беларуская літаратура” 1. Дапасуйце да назоўнікаў прыметнікі, словазлучэнні запішыце. Жэньшэнь ___________________________________________________________; настаўнік Ганчарова ___________________________________________________; Батумі ______________________________________________________________; зубрыла Вераніка _____________________________________________________; педаль_______________________________________________________________; алоэ ________________________________________________________________; мазоль ______________________________________________________________. 2. Цікавая з’ява – паходжанне значэння слова. У беларускай мове назвы дзён тыдня пайшлі ад парадку іх надыходу аднаго за другім: аўторак – другі дзень тыдня, серада – трэці (сярэдні), чацвер – чацвёрты, пятніца – пяты. А як патлумачыць паходжанне слоў “панядзелак”, “субота”, “нядзеля”? ____________________________________________________________________ 3. У прыведзеных ніжэй сказах парушаны розныя нормы беларускай літаратурнай мовы. Запішыце адкарэкціраваны варыянт кожнага сказа. 1) Па сярод поля стаяў спыненны грузавік шафёрам. _____________________________________________________________________ 2) Не было ні чога прыгажэй гэтай ўсмешкі. _____________________________________________________________________ 3) Чытая новую аповесць, ў хлопчыка ўзніклі пытанні пра яе названне. _____________________________________________________________________ 4. Дакажыце, што з рознымі часцінамі мовы той самы прыназоўнік ПА можа выражаць розныя адносіны і значэнні. Запішыце па адным словазлучэнні ў якасці прыклада. Аб’ектныя адносіны: ______________________________________________________ Прычынныя адносіны: __________________________________________________ Адносіны спосабу дзеяння: ______________________________________________ 5. Вызначце, у якіх сказах выклічнікі ўжыты ў значэнні іншых часцін мовы. Графічна абазначце сінтаксічную функцыю гэтых слоў. 1) А сам кажа толькі: “Ух!” 2) Але Шлёма сказаў: “Гут!” 3) Скрыпка з ім. Цяпер – гайда! 4) Вось пачулася здалёк “ау”. 5) Ах, Гануська, як я рады! 6) А Сымон – ого-го! 7) Ой, праспаў яго, праспаў! 6. Вучні атрымалі заданне – выпісаць са слоўніка словы, якія складаюцца з 5 марфем. Якія з прапанаваных вучнямі слоў адпавядаюць умовам лінгвістычнай задачы? Зрабіце марфемны разбор выбраных вамі слоў. 1) абіўка; 2) паказальны; 3) сінявокі; 4) разувацца; 5) недаважыць. 7. Кропка, коска, працяжнік, клічнік... Такія простыя, звыклыя сёння. А ці ведае хто з вас, які знак прыпынку не адразу знайшоў сваё пэўнае месца? Калісьці яго маглі ставіць у сярэдзіне сказа і нават у сярэдзіне слова. Ды яшчэ на розных узроўнях радка – не толькі побач з ніжняй часткай літары, але і пасярэдзіне, і ўверсе. Які гэта знак прыпынку? _____________________________________________________________________ 8. Ніжэй падаюцца пары слоў. А'тлас – атла'с; му'зыка – музы'ка; бу'йны – буйны'. 1) Утварыце і запішыце з імі словазлучэнні, у якіх будзе выразна выяўляцца лексічнае значэнне кожнага слова. _____________________________________________________________________ 2) Укажыце, да якой лексічнай групы адносяцца гэтыя словы. _____________________________________________________________________ 9. Вызначце вершаваны памерпрыведзеных ніжэй радкоў. Назавіце аўтара і літаратурны твор, з якога ўзяты гэтыя радкі. Дзе мой край? Там, дзе вечную песню пяе Белавежа, Там, дзе Нёман на захадзе помніць варожую кроў, Дзе на ўзвышшах Наваградскіх дрэмлюць суровыя вежы І вішнёвыя хаты глядзяцца ў шырокі Дняпро. | Аўтар твора | Назва твора | Вершаваны памер твора | | | | | 10. Адкажыце на пытанні літаратурнай віктарыны. 1) Да якога твора беларускай літаратуры ў якасці эпіграфа можна ўзяць словы А.Сент-Экзюперы “Мы ў адказе за тых, каго прыручылі”? _____________________________________________________________________ 2) З кім развітваецца лірычны герой верша А.Куляшова “Бывай”? _____________________________________________________________________ 3) Пра які літаратурны жанр можна сказаць, што гэта “казачка” павучальнага характару, у якой героямі выступаюць прадстаўнікі жывёльнага свету, неадушаўлёныя прадметы, людзі. Гэтая забаўная гісторыя алегарычнага вытлумачэння з’яўляецца ілюстрацыяй да вядомага жыццёвага або маральнага правіла. _____________________________________________________________________
|